Yüksek Lisans Eğitimi Hakkında Her Şey

     Başvuru süreci - Hangi alana hangi üniversiteye başvurulmalı

     Lisansüstü eğitimde en temel adım başvuracağınız okulu ve size uygun alanı doğru belirlemek. Önceliğiniz ikâmet ettiğiniz okulu tercih etmek olsun. Devamı zorunlu kılan okullar var, sabah 8 derslerine şehir dışından yetişmek mümkün değil. Bunlar olmasa bile yol yapmak hem çok masraflı hem de yorucu. Kendi şehriniz olmasa bile en azından bir kaç saatlik mesafeden uzak olmasın.

     Eğer yüksek lisanstan sonra akademide kalmak gibi bir planınız varsa lisans eğitimi aldığınız üniversiteden devam edin. Çünkü başka bir üniversitede sıfır baştan kendinizi tanıtmak sizi tanıyan hocalarla çalışmaktan daha zor olacaktır.

     Alan seçiminde sınır yok, istediğiniz alanda çalışabilirsiniz. Benim tavsiyem eğitimini aldığınız alandan çok da uzaklaşmamanız. Mesela sosyoloji mezunuysanız sosyal bölümler tercih edin gidip ille de bunu öğrenicek diyerek ekonometriye yüksek lisans yapmaya çalışırsanız verimli bir çalışma ortaya koyamazsınız. Sırf yapmış olmak için yapmayın. Çalışmaya başlamadan önce akademi bana ne katabilir, ben akademiye ne katabilirim çıkış noktanız olsun. Tez yazılmış olmak için yazılmaz, maaşım yükselsin elâleme bakın ben de master yapıyorum demek için hele hiç yazılmaz. Keyif almak zorundasınız yoksa çileye dönüşür bitiremeden bırakırsınız.

     Bilim sınavları / Mülakatlar

     Eğer sınava kendi okulunuzda girecekseniz şanslısınız çünkü hocaları az çok tanıyor soru tarzlarını biliyorsunuz, sorun yaşamazsınız. Farklı okulda girecekseniz okulun ders notu sisteminden lisansta o alanda verilen ders notlarını okumanız hatta geçmiş yıllarda bilim sınavlarında sorulmuş soruları almanız gerekebilir. Eger yalnız mülakat yapılıyorsa yapmanız gereken tek şey heyecanlanmamak kendinden emin olmak. Alanla ilgili bir iki soru geldikten sonra neden yüksek lisans eğitimi alacaksınız, en son okuduğunuz kitap nedir, bu alanda yapılmış son makaleler ve çalışmalarda nasıl sonuçlar elde edilmiştir genellikle sorular kemik sorulardır. Sınava günlük kıyafetlerinizle gidin, mülakata smokinimsi bir takım elbiseyle ya da abartı bir elbiseyle gitmeyin lütfen gerek yok böyle şeylere bu özel bir şirketin iş görüşmesi değil öğrenciliğe yeniden adım. Temiz ve özenli olmak yeterli.

     Kayıt dönemi

     Sınav/mülakat sonuçları açıklanır açıklanmaz kayıt için gün saymaya başlarsınız. Önce online ardından elden kayıt yapılır. Üniversitenizin sitesinden istenen belgelere bakıp öyle gidin. Diplomanız henüz çıkmadıysa geçici mezuniyet belgesiyle başvurabiliyorsunuz.

     Ders seçme ve ders başlangıcı

     Dersleri seçerken kredilerine dikkat edin bazı bölümlerde ders kredileri epey düşük 10-11 ders alarak mezun olabiliyorsunuz ama genelinde 7 zorunlu 2 seçmeli 1 seminerle mezun olabiliyorsunuz. Zorunlu dersleri ilk senede bitirseniz iyi olur bir dönem açılan zorunlu dersler 2.dönem açılmıyor çoğunlukla ve siz 3.dönemde ders almak zorunda kalıyorsunuz. Eğer çalışmıyorsanız 1.dönem tüm zorunluları alın, çalışıyorsanız alabildiğiniz kadarını alın. Tez döneminde de ders alan öğrenciler var. Ama inanın epey güç. Eğer yoğun bir tez döneminiz varsa bir de derslerin ödevleri, sunumları, sınavları burnunuzdan getiriyor.

     Devam zorunluğu, ödevler, sunumlar

     Pek çok okulda yüksek lisans ve doktora eğitimlerinde devam lisanstaki kadar sıkı olmuyor fakat hiç gitmeyerek de geçmeniz söz konusu değil. Eğer bölümünüz sınav yapıyor hele de biraz zorluyorsa kaçırdığınız dersler aleyhinize olabilir. Lisans gibi değil kimse size bir dolu kitap ya da kaynak vermeyecek ya da konu anlatılmayacak çoğunlukla konuları siz anlatacaksınız. Bol kaynak taramanız, çeviri yapmanız, sunumlar hazırlamanız gerekecek. Aynı zamanda sınıfta iyi anlaştıklarınızın da sunumlarını iyi dinleyip not almanız hatta sunumlarını istemeniz faydanıza olur. 

     Arkadaşlık 

     Herkes bilir ki akademide dostluk nadir görülen bir olaydır. Siz öyle görmeseniz de sınıf arkadaşlarınızın çoğu sizi rakip olarak görecek ve eğer maksadınız kadroyla elagere edilmeniz için ellerinden geleni yapacaklardır. İlk haftadan fark edersiniz. Bu durumla mücadele etmek için iki tavsiyem olacak sizlere birincisi sır vermeyin. Sınıf arkadaşlarınıza özel yaşamınızla ilgili detay vermeyin samimiyeti hep tetikte olacak şekilde kurun. İkincisi de sesli düşünmeyin. Çalışmak istediğiniz konuyu, seçtiğiniz tez konusunu enstitüye vermeden herkesin içinde söylemek ayağınıza sıkmaktır. Çalınır, taş koyulur, yapmayın, temkinli olun.

     Tez Dönemi 

     Dersleri verdiniz sıra geldi işin en çetrefilli kısmına. Danışman seçimi çok önemli. Çalışmak istediğiniz konuya hakim bir danışman seçmelisiniz. Daha da önemlisi ilgili, çok yoğun olmayan, sorumluluk sahibi bir danışmanınız olmalı yoksa o tez uzar da uzar. Danışmanlığını yaptığı öğrencilerle konuşarak hocaların tez yazarkenki tutumları hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz. Yanlış danışman seçmek de dünyanın sonu değil ama değiştirmek epey sıkıntılı. Kendi danışmanınız onla çalışmayacak olmanıza tepki gösterebilir sonradan seçtiğiniz danışman risk almak istemeyip sizle çalışmayabilir ya da daha kötü çıkabilir. Bu nedenle en baştan doğru karar vermek önemli. Mükemmel danışman diye bir şey nadir, çoğunlukla maillerinize cevap alamazsınız günler sonraya randevü alabilirsiniz. Çok sabır isteyen bir süreç, öfke kontrolünüz yoksa sabırsız bir karakterdeyseniz hiç başlamayın.

     Tez savunması

     Tez savunmasında içlerinde danışmanınızın da olduğu 3 jüriyi yaptığınız çalışmanın gerekliliğine ve doğruluğuna ikna etmeye çalışırsınız. Her savunmada mutlaka kıllık yapan bir jüri olur. Henüz lisansüstü öğrenciler olduğunuzdan elbette hata yapmışsınızdır, eleştiriye tahammül gösterin. Sorulara özenli cevap verin, cevaplarınız kısa ve net olsun. Bilmediğiniz soruyu sallamayın, laf kalabalığı yapmayın bu konuda fikrim yok not aldım bakacağım deyin. 

     Tezin Enstitüye Teslimi 

     Savunmadan önce tez tarihini belirlemek için enstitüyle görülmeye gittiğinizde tezin basılmış 2 adet spiralli örneğini de enstitüye verirsiniz. Onlar size düzeltmeniz gereken yerleri söyler. Savunmadan sonra düzelttiğiniz 2 adet tezi ciltli şekilde bastırdıktan sonra enstitüye teslim edersiniz. Bir de bir sürü ıvır zıvır belge var onların gelmesi gereken zamanları enstitü söyler. Ciltli tezleri teslim ettikten sonra beklemeye koyulursunuz. Eğer hata yoksa bitmiştir. Bir haftaya geçiçi mezuniyet belgenizi alır diplomanızı alacağınız günü sabırsızlıkla beklemeye koyulursunuz. Tebrikler artık mezunsunuz. :)